Przepisy ściśle określają minimalne stawki
Wysokość najniższej pensji zasadniczej zależy od stopnia awansu zawodowego nauczyciela, jego kwalifikacji oraz realizowanego wymiaru obowiązkowych zajęć.
Tymi dyrektywami ma się kierować minister edukacji narodowej w określaniu co roku poziomu minimalnych stawek pensji zasadniczych dla reprezentantów tej profesji, w drodze zmian rozporządzenia o stawkach minimalnych, w porozumieniu z szefem resortu pracy oraz po zasięgnięciu opinii Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego.
Tegorocznej aktualizacji dokonał w nowelizacji rozporządzenia o stawkach minimalnych z 18 grudnia 2009 r. (DzU nr 222, poz. 1755) - zobacz minimalne stawki zasadnicze nauczycieli.
Przepisy te są wspólne dla wszystkich szkół: prowadzonych zarówno przez jednostki samorządu terytorialnego (rada gminy, rada powiatu lub sejmik województwa), jak i przez administrację rządową (właściwi ministrowie).
Wzrost od 1 stycznia
Podwyższenie wynagrodzeń nauczycieli w ślad za wzrostem minimalnych stawek zasadniczych następuje najpóźniej w ciągu trzech miesięcy po ogłoszeniu ustawy budżetowej, ze wstecznym wyrównaniem, od 1 stycznia danego roku. Organy prowadzące kierują się wówczas dyrektywą utrzymania poziomu średnich wynagrodzeń.
Organy prowadzące szkoły samorządowe mogą zwiększać środki na płace, w tym podwyższać minimalne pensje zasadnicze nauczycieli podane w rozporządzeniu o stawkach minimalnych. Robią to w drodze modyfikacji regulaminu wynagradzania nauczycieli, którą muszą uzgodnić ze związkami zrzeszającymi przedstawicieli tej grupy zawodowej.
W indywidualnych sytuacjach rada gminy czy powiatu bądź sejmik województwa ma prawo upoważnić dyrektora placówki do przyznania nauczycielowi minimalnego wynagrodzenia zasadniczego wyższego od tego z rozporządzenia o stawkach minimalnych. Oczywiście podwyżki takie muszą się odbywać w granicach ustalonego planu finansowego szkoły.
Praktyka pokazuje, że szkoły rzadko korzystają z takiej możliwości. Ponad 80 proc. nauczycieli otrzymuje pensje zasadnicze na poziomie minimalnym ustalonym w rozporządzeniu o stawkach minimalnych, a reszta niewiele wyższe.
Standardowe pensum…
Nauczyciel zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć pracuje 40 godzin tygodniowo, w tym obowiązkową liczbę obowiązkowych godzin dydaktycznych, opiekuńczych i wychowawczych w tygodniu bezpośrednio z uczniami lub na ich rzecz (tzw. pensum). Zwykle realizuje tzw. standardowe pensum określone w art. 42 ust. 3 KN wahające się od 15 do 30 godzin na tydzień w zależności od rodzaju placówki, w której świadczy pracę, i uciążliwości tej ostatniej (najczęściej jest to 18 godzin).
…albo zwiększone
Na swój wniosek, złożony dyrektorowi przed rozpoczęciem zajęć w roku szkolnym (czyli do 31 sierpnia), nauczyciel może realizować obowiązkowe zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze w podwyższonym wymiarze.
Dyrektorowi wolno przystać na tę propozycję, gdy pozwala mu na to arkusz organizacyjny zatwierdzony przez organ prowadzący placówkę. Uprawnienie takie przysługuje w wymiarze:
od 19 do 27 godzin tygodniowo
– nauczycielom przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych i specjalnych, gimnazjów, liceów ogólnokształcących, profilowanych i uzupełniających, przedmiotów teoretycznych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe, w tym szkołach specjalnych i szkolenia rzemieślniczego w schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, przedmiotów artystycznych i ogólnokształcących w szkołach artystycznych i innych placówkach kształcenia artystycznego,
– wychowawcom w placówkach socjalizacyjnych, zakładach opiekuńczo-leczniczych dla dzieci; w domach wczasów dziecięcych; w specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych, zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, świetlicach szkół specjalnych, placówkach interwencyjnych, rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, zespołach pozalekcyjnych zajęć wychowawczych w zakładach opieki zdrowotnej, realizującym zajęcia w domach pomocy społecznej,
- od 23 do 26 godzin tygodniowo
nauczycielom praktycznej nauki zawodu we wszystkich typach szkół.
Nauczyciel realizujący takie podwyższone pensum też jest zatrudniony w pełnym wymiarze zajęć, zwłaszcza jeśli chodzi o uprawnienia pracownicze. Jego wynagrodzenie zasadnicze ulega przeliczeniu stosownie do § 2 ust. 2 i 3 rozporządzenia o stawkach minimalnych.
Nie daje mu to jednak tytułu do zwiększonego wynagrodzenia jak za godziny ponadwymiarowe. Co więcej, ma zakaz świadczenia pracy ponadwymiarowej.
Można mu ewentualnie przydzielać godziny doraźnych zastępstw.
Jak przeliczyć pensję zasadniczą z tytułu podwyższonego pensum
Wynagrodzenie zasadnicze nauczyciela realizującego podwyższone pensum na podstawie art. 42 ust. 4a KN przeliczamy stosownie do zwiększonego wymiaru obowiązkowych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych. Rachunki przebiegają dwuetapowo.
Przedstawiamy je na przykładzie pani Danuty, nauczycielki mianowanej (z tytułem zawodowym magistra bez przygotowania pedagogicznego) zatrudnionej w pełnym wymiarze zajęć.
Poprosiła o zwiększenie pensum z 18 do 22. Dostaje 2000 zł pensji zasadniczej, a stawka minimalna przypisana tej kategorii to 1941 zł.
ETAP 1. Ustalamy stawkę minimalną
Minimalne wynagrodzenie zasadnicze dzielimy przez miesięczną liczbę godzin stanowiącą iloczyn standardowego pensum tygodniowego określonego w art. 42 ust. 3 KN przez wskaźnik 4,16.
Czas zajęć krótszy niż 0,5 godziny pomijamy, a trwający co najmniej 0,5 godziny przyjmujemy za pełną godzinę zajęć.
(18 godzin x 4,16) = 75 godzin
(1941 zł : 75 godzin) = 25,88 zł
Uzyskaną minimalną stawkę godzinową mnożymy przez miesięczną liczbę godzin stanowiącą iloczyn podwyższonego pensum z art. 42 ust. 2a w zw. z ust. 4a KN przez wskaźnik 4,16.
Czas zajęć krótszy niż 0,5 godziny pomijamy, a trwający co najmniej 0,5 godziny przyjmujemy za pełną godzinę zajęć.
(22 godziny x 4,16) = 92 godziny
(25,88 zł x 92 godziny) = 2380,96 zł (tyle najmniej brutto może otrzymywać pani Danuta)
ETAP 2. Ustalamy faktyczne wynagrodzenie
Minimalną stawkę przeliczeniową, która wynosi 25,52 zł, mnożymy przez iloczyn liczby godzin zwiększenia pensum i wskaźnik 4,16.
(4 godziny x 4,16) = 17 godzin
(25,88 zł x 17 godzin) = 439,96 zł
Obliczoną kwotę dodajemy do faktycznej pensji zasadniczej pani Danuty przypisanej do standardowego pensum.
2000 zł + 439,96 zł = 2439,96 zł (tyle uzyskuje pani Danuta, realizując podwyższone pensum)
Gdzie szukać przepisów
Zasady przyznawania i ustalania wysokości wynagrodzeń oraz innych świadczeń ze stosunku pracy nauczycieli określa Karta nauczyciela (KN) oraz rozporządzenia ministra edukacji narodowej:
- z 31 stycznia 2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za pracę dniu wolnym od pracy (DzU nr 22, poz. 181 ze zm.), w tekstach dodatku rozporządzenie o stawkach minimalnych,
- z 3 kwietnia 2009 r. w sprawie dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw dla nauczycieli zatrudnionych w szkołach prowadzonych przez organy administracji rządowej (DzU nr 60, poz. 494), w tekstach dodatku rozporządzenie z 3 kwietnia 2009 r.,
- z 28 stycznia 2005 r. w sprawie dodatków do wynagrodzenia dla nauczycieli mianowanych i dyplomowanych zatrudnionych na stanowiskach, na których wymagane są kwalifikacje pedagogiczne, w Centralnej Komisji Egzaminacyjnej i okręgowych komisjach egzaminacyjnych (DzU nr 22, poz. 180), w tekstach dodatku rozporządzenie z 28 stycznia 2005 r.,
- z 9 września 2004 r. w sprawie wynagradzania nauczycieli zatrudnionych w publicznych szkołach i szkolnych punktach konsultacyjnych przy przedstawicielstwach dyplomatycznych, urzędach konsularnych i przedstawicielstwach wojskowych Rzeczypospolitej Polskiej (DzU nr 210, poz. 2138 ze zm.), w tekstach dodatku rozporządzenie z 9 września 2004 r.,
- z 26 czerwca 2001 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania wynagrodzenia oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy nauczycieli (DzU nr 71, poz. 737 ze zm.), w tekstach dodatku rozporządzenie urlopowe,
oraz rozporządzenie ministra sprawiedliwości:
- z 20 sierpnia 2009 r. w sprawie dodatków, wynagrodzenia za godziny ponadwymiarowe i godziny doraźnych zastępstw oraz innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy dla nauczycieli zatrudnionych w zakładach poprawczych, schroniskach dla nieletnich, rodzinnych ośrodkach diagnostyczno-konsultacyjnych oraz szkołach przy zakładach karnych i aresztach śledczych (DzU nr 141, poz. 1153), w tekstach dodatku rozporządzenie z 20 sierpnia 2009 r.
Rzeczpospolita
|
