List Ministra Edukacji Narodowej

Szanowni Państwo,

w niedawno ogłoszonych przez OECD wynikach programu PISA 2009 (Program Międzynarodowej Oceny Umiejętności Uczniów) w dziedzinie czytania, matematyki i nauk przyrodniczych, Polska została zaliczona do nielicznego grona krajów na świecie, w których w ostatniej dekadzie wyraźnie poprawiła się wiedza i umiejętności 15-latków. Odczuwając z tego satysfakcję, trzeba jednak pamiętać, że wciąż są od nas lepsi i że bardzo wiele krajów cały czas pracuje nad tym, żeby poprawiać swoje wyniki. Badania PISA potwierdziły, że kierunek zmian w polskiej oświacie jest właściwy. Jesteśmy jednak w połowie drogi. Jeśli inni idą do przodu, stojąc w miejscu zostaniemy w tyle. Musimy dostosowywać dalsze zmiany do aktualnej sytuacji społecznej i demograficznej.
Wprowadziliśmy obowiązek szkolny dla sześciolatków i upowszechniliśmy wychowanie przedszkolne dla pięciolatków. Kolejne roczniki uczniów w najbliższych latach będą uczyć się zgodnie z nową podstawą programową, a w przyszłym roku gimnazjaliści będą już mieli dostosowany do niej nowy egzamin. Zagwarantowaliśmy też uczniom indywidualne podejście szkoły do ich potrzeb - zdolności lub trudności, które mają.
Ponieważ o sukcesach młodych ludzi w znacznym stopniu decyduje wczesne rozpoczęcie przez nich edukacji, proponujemy kolejny krok w upowszechnieniu edukacji przedszkolnej - chcemy wprowadzić subwencjonowanie tej edukacji dla cztero- i pięciolatków.
Teraz jednym z najtrudniejszych wyzwań, nie tylko dla organów prowadzących szkoły, ale dla nas wszystkich, jest postępujący niż demograficzny, który może zagrozić istnieniu wielu szkół. Szkoła o coraz mniejszej liczbie uczniów na ogół ma także do zaoferowania coraz mniej, gdyż często oszczędza się wówczas na zajęciach dodatkowych i etatach wspomagających. Dlatego proponujemy zmiany, które umożliwią grupowanie szkół pozwalające samorządom na dodatkowe zatrudnienie specjalistów i ułatwiające im zarządzanie oświatą. Zyskają na tym przede wszystkim uczniowie, gdyż będą mieli łatwiejszy dostęp do wielu specjalistów, zatrudnionych dotąd tylko w dużych szkołach, oraz nauczyciele, mający lepiej zorganizowaną pracę.
Chcemy, aby szkoła lepiej zaspokajała potrzeby uczniów. Dlatego proponujemy zmiany w nadzorze i doradztwie pedagogicznym. Planujemy utworzenie regionalnych ośrodków jakości edukacji, które będą prowadzić egzaminy zewnętrzne oraz nadzór pedagogiczny, a także centrów rozwoju edukacji, wspomagających szkoły w rozwoju. Zakładamy, że takie centrum, wykonujące połączone zadania poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli i bibliotek pedagogicznych, będzie funkcjonować w każdym powiecie.
Naszym celem jest też takie unowocześnienie szkół zawodowych, by ich absolwenci dobrze radzili sobie na rynku pracy. Szkoły prowadzące kształcenie zawodowe będą mogły prowadzić kursy przygotowujące do potwierdzania kwalifikacji zawodowych oraz także być grupowane w centra kształcenia zawodowego i ustawicznego.
Troszcząc się o uczniów w Polsce nie zapominamy także o tych, którzy wyjechali wraz z rodzicami z kraju. Dlatego w projekcie ustawy przewidujemy możliwość zakładania za granicą niepublicznych polskich szkół uzupełniających i ośrodków polskiej edukacji. Nadzór pedagogiczny nad nimi będzie sprawował Ośrodek Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą.
To w ogólnym zarysie najważniejsze proponowane przez nas zmiany, które chcemy zawrzeć w nowelizacji ustawy o systemie oświaty. To kolejny, niezbędny krok, poprawiający jakość polskiej szkoły.

Z poważaniem

Katarzyna Hall

Minister Edukacji Narodowej

Warszawa, 9 marca 2011 r.