uczeń z niepełnosprawnością ruchową - dostosowanie wymagań
UCZEŃ Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ RUCHOWĄ - DOSTOSOWANIE WYMAGAŃ
Niepełnosprawność ruchowa to wszelkie zaburzenia funkcjonowania narządu ruchu, które mogą być wywołane m.in. uszkodzeniami lub zaburzeniami czynności układu nerwowego, chorobami uwarunkowanymi genetycznie, stanami pourazowymi, wadami wrodzonymi lub innymi przyczynami, których konsekwencją jest ograniczenie sprawności ruchowej.
Schorzenia najczęściej powodujące u dzieci niepełnosprawność ruchową to:
mózgowe porażenie dziecięce;
dystrofia postępująca mięśni;
przepuklina oponowo-rdzeniową;
skrzywienie boczne kręgosłupa;
inne, w tym: wrodzona sztywność stawów, choroby nerwowo-mięśniowe (w tym
rdzeniowy zanik mięśni, neuropatie, miopatie), fakomatoza, kolagenoza, nowotwory
kości, martwica kości, miastenia, osteoporoza, polineuropatia, porażenie splotu ramiennego, wady stóp, wodogłowie, wrodzona łamliwość kości, oraz amputacje wstępujące na skutek urazów i wypadków.
Niepełnosprawność ruchowa zwykle ogranicza nie tylko możliwości lokomocyjne i manipulacyjne dziecka, ale także jego doświadczenia poznawcze, kontakty społeczne i możliwości samorealizacji w różnych dziedzinach.
Trudności edukacyjne dziecka z niepełnosprawnością ruchową zależą od rodzaju dysfunkcji, jej stopnia oraz czasu wystąpienia.
Najczęstsze symptomy trudności:
ograniczenie, a czasami nawet całkowity brak samodzielnej aktywności ruchowej;
ograniczone możliwości poznania schematu ciała i rozumienia pojęć określających stosunki przestrzenne oraz umiejętności oceny odległości i przemieszczania się w przestrzeni;
problemy z przyjęciem i utrzymaniem, zwłaszcza przez dłuższy czas, prawidłowej pozycji dobranej do rodzaju aktywności, a związku z tym:
problemy z koncentrację na wykonywanym zadaniu,
zaburzenie obserwacji czynności nauczyciela i prezentowanych przez niego pokazów,
szybka męczliwość;
trudności z prawidłowym chwytem uniemożliwiające utrzymanie przyboru do pisania/rysowania, przewracanie kartek w książce lub zeszycie ćwiczeń, manipulowanie przedmiotami;
osłabiona kontrola wykonywanych ruchów precyzyjnych utrudniająca naukę czytania i pisania, zdobywania doświadczeń przedmatematycznych, rozumienia i wnioskowania na materiale obrazkowym/graficznym;
ruchy mimowolne czy synkinezje (współruchy) znacznie ograniczające nabywanie podstawowych technik szkolnych (czytania, pisania i liczenia), a potem biegłe posługiwanie się nimi na kolejnych etapach edukacji;
słabsza pamięć ruchowa oraz trudność w prawidłowym odtworzeniu pokazanego ruchu (szczególnie skomplikowanych sekwencji ruchowych w odpowiedniej kolejności), co utrudnia naśladowanie i samodzielne planowanie ruchu;
znacznie wydłużone w czasie wykonywanie czynności ruchowych powodujące problemy z nadążaniem z wykonaniem poleceń w czasie zbliżonym do pozostałych uczniów w klasie;
obniżona koncentracja uwagi np. z powodu trudności z utrzymaniem właściwej pozycji;
niekiedy zachowania agresywne i buntownicze, niska lub zbyt wysoka (nieadekwatna) samoocena, trudności w relacjach społecznych, zaburzenia komunikacyjne, obniżenie nastroju czy występowanie lęków o własne zdrowie i przyszłość.
Wskazówki do pracy z uczniem:
zniesienie barier architektonicznych (w szkole ogólnodostępnej możemy jedynie mówić o ich ograniczeniu);
dostosowanie miejsca pracy m.in. tak, aby uczeń mógł przyjąć niemęczącą, prawidłową pozycję siedzącą;
dostosowanie i zmodyfikowanie pomocy szkolnych tak, by uczeń mógł z nich w pełni korzystać;
oferowanie dziecku na zajęciach lekcyjnych gotowych formatek wykresów, tabel
oraz modeli tak, aby mogło je ono same wypełnić, bez konieczności rozrysowywania całego schematu;
jeśli uczeń ze znaczną niepełnosprawnością ruchową ma szczególne trudności z realizacją standardów wymagań związanych z umiejętnościami wykonawczymi, to część tych umiejętności powinna być przełożona z formy "potrafi wykonać" na "wie, jak wykonać";
zachęcania dziecka do podejmowania częstych interakcji społecznych i zawierania przyjaźni;
dawania okazji do wykazywania się samodzielnością;
budowanie adekwatnej samooceny i realistycznych aspiracji.
BIBLIOGRAFIA
Antoszkiewicz E., (2016), Tworzenie warunków edukacyjnych dla ucznia z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim, Warszawa
Attwood T., (2013), Zespół Aspergera. Kompletny przewodnik, Gdańsk
Attwood T., (2006), Zespół Aspergera, Poznań
Bogdanowicz M., Adryjanek A., (2004), Uczeń z dysleksją w szkole. Poradnik nie tylko dla polonistów, Gdynia
Bogdanowicz M., Czabaj R., (2008), Modelowy system profilaktyki i pomocy psychologiczno-pedagogicznej ucznia z dysleksją, Gdańsk
Borkowska M., (2005), Niepełnosprawność ruchowa u dzieci. W: Uczeń z niepełnosprawnością ruchową w szkole ogólnodostępnej. Loska, M., Myślińska, D. (red), Warszawa
Brejnak W., (2003), Dysleksja, Warszawa
Cybulska R., Dryjańska J., Gotlin K., Kłoda M., Pomorska K., Pyzikiewicz A., (2016), Uczeń z zespołem Aspergera w szkole ogólnodostępnej, Warszawa
Dembo M., H., (1997), Stosowana psychologia wychowawcza, Warszawa
Dyrda K., Rosińska J., (2016), Mam zespół Aspergera. Podręcznik dla uczniów i nauczyciel, Warszawa
Elliott J., Place M., (2000), Dzieci i młodzież w kłopocie, Warszawa
Grodzka M., (2000), Dziecko autystyczne. Dziennik terapeuty, Warszawa
Grygier U., Sikorska I., (2008), Mój uczeń pracuje inaczej. Wskazówki metodyczne, Kraków
Herzyk A., (1992), Afazja i mutyzm dziecięcy, Lublin
Jagielska. G., (2010), Dziecko z autyzmem i zespołem Aspergera w szkole i przedszkolu, Warszawa
Kordyl Z., (1968), Psychologiczne problemy afazji dziecięcej, Warszawa
Lipkowski O., (1981), Pedagogika specjalna. Zarys, (Warszawa)
Loska M., Myślińska D., (2005), Uczeń z niepełnosprawnością ruchową w szkole ogólnodostępnej, Warszawa
Maruszewski M., (1966), Afazja. Zagadnienia teorii i terapii, Warszawa
Sawa B., (1990), Dzieci z zaburzeniami mowy, Warszawa
Święcicka J., (2010), Uczeń z zespołem Aspergera. Praktyczne wskazówki dla nauczyciela, Kraków
Szumska J., (1982), Zaburzenia mowy u dzieci, Warszawa
Tanajewska A., Naprawa R., Stawska J., (2014), Praca z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, Warszawa
Wyczesany J., (2012), Wybrane aspekty diagnozy i terapii osób z niepełnosprawnością intelektualną. W: Niepełnosprawność intelektualna. Bobińska K., Pietras T., Gałecki P. (red), Wrocław
Myśli o wychowaniu Dobrze wychowanych ludzi można poznać po tym, ze źle wychowanych ludzi traktują oni jak dobrze wychowanych - Wendell Wilkie
Przy czym nie musi być wprost w orzeczeniu napisane, że ma być pomoc; tylko tak jak napisał już Kazimierz - zależy co dziecko potrzebuje (a zawarto w orzeczeniu) (por. Roz. Dz.U.2020,1309,§7) .
Powered by PHP-Fusion copyright (c) 2002 - 2017 by Nick Jones. Released as free software without warranties under GNU Affero GPL v3 54,668,161 unikalne wizyty