NAUCZYCIEL DYPLOMOWANY - AWANS (PRZYKŁADY)

Opracowanie, zanalizowanie i przedstawienie wyników przeprowadzonych badań sondażowych i socjometrycznych pod kątem przydatności w planowaniu działań WDN.
Sprawne i celowe działanie zmierzające do rozwiązywania wszelkich problemów (niedogodności, przeszkód, przeciwności) jak również zapobiegające powstawaniu w przyszłości trudnych do naprawienia szkód, musi zawsze opierać się na wszechstronnym poznaniu wyjściowego stanu rzeczy i jego tendencji rozwojowych, a więc na rzetelnej diagnozie. Wymaga ona odpowiedniego zaplanowania i przeprowadzenia.
Dobra diagnoza obszarów szkoły, które wymagają zmiany (udoskonalenia) jest fundamentem WDN.
Niewątpliwie, poznanie i zanalizowanie opinii dzieci i rodziców na temat funkcjonowania szkoły, a także poznanie i zanalizowanie sytuacji dzieci w klasach, powinno stać się jedną z podstaw określenia potrzeb szkoleniowych - tak indywidualnych jak i zespołowych - nauczycieli.
Mając to na uwadze, opracowałem, i zanalizowałem pod kątem przydatności w planowaniu działań w ramach WDN naszej placówki wyniki zaplanowanych i przeprowadzonych przeze mnie wśród rodziców i dzieci badań sondażowych, jak również badań socjometrycznych w klasach II-VI.
Analizę tą przedstawiłem nauczycielom na Radach Pedagogicznych, a także szczegółowo na spotkaniach zespołów wychowawczych.
Przeprowadzone badania (analiza ich wyników), pozwoliły mi określić szereg problemów poznawczych i realizacyjnych, co stało się jedną z podstaw określenia potrzeb szkoleniowych nauczycieli i opracowania szkolnego planu ich doskonalenia.
Oto niektóre z tych problemów :

• Dlaczego wielu rodziców nie ma poczucia wpływu na funkcjonowanie szkoły? Jak można to zmienić i w większym stopniu zaangażować ich w pracę szkoły?
• Dlaczego niektórzy rodzice (szczególnie rodzice dzieci sprawiających trudności wychowawcze) nie są zadowoleni z jakości kontaktów z nauczycielami? Jak można wpłynąć na poprawę tych kontaktów?
• Dlaczego część rodziców nie jest zadowolona z opieki nauczycieli nad dziećmi, podczas zajęć prowadzonych poza szkołą (np. podczas szkolnych wycieczek)? Jak to zmienić?
• Dlaczego niektórzy nauczyciele nie biorą pod uwagę w procesie dydaktyczno-wychowawczym specyficznych trudności dzieci (ADHD, nadpobudliwość psychoruchowa, dysleksja)? Co robić aby sytuacja ta uległa zmianie?
• Dlaczego w kontaktach między dziećmi pojawiają się zachowania wrogie i agresywne? Jak wpływać na zmianę tych zachowań, szczególnie w kontaktach uczniów starszych z młodszymi?
• Dlaczego w niektórych klasach są dzieci izolowane? Jakie są przyczyny ich odrzucenia przez klasę? Jak można temu przeciwdziałać?
• Co powoduje, że konkretni uczniowie są nieformalnymi liderami klasy? Jak można wykorzystać ich pozycję w pracy wychowawczej z klasą?
• Dlaczego niektóre klasy charakteryzuje mała spoistość? Jak to zmienić?
• Jak wykorzystać w pracy wychowawczej wiedzę o istniejących w klasach nieformalnych podgrupach?

....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................

Stworzenie w języku Visual Basic bazy danych uczniów.
Wymogiem współczesności jest szybkie uzyskiwanie pełnej i operacyjnej wiedzy o interesujących nas zagadnieniach. Coraz częściej spotykamy się w szkole z koniecznością sporządzania różnego rodzaju zestawień, raportów, sprawozdań opinii itp. Wymaga to dużego nakładu pracy;
zdobywania informacji, poszukiwania ich w różnych miejscach (w różnych plikach czy katalogach – jeżeli dane są wprowadzane do komputera). Dlatego też stworzyłem bazę danych uczniów nie będącą jedynie prostym zestawieniem informacji lecz w pełni zautomatyzowanym, prostym w obsłudze (dzięki przyjaznym interfejsom) i wielofunkcyjnym narzędziem.
CEL PRZEDSIĘWZIĘCIA:
umożliwienie szybkiego tworzenia dokładnych i przejrzystych zestawień, sprawozdań i raportów dotyczących informacji o uczniach.
METODA:
Projektowanie obiektowe modelu Excela z użyciem Visual Basic for Applications (wykorzystanie formularzy i kontrolek ActiveX).
DZIAŁANIA:

• zapoznałem się (przypomnienie) z literaturą dotyczącą Excela a szczególnie języka Visual Basic;
• stworzyłem strukturę bazy, pisząc w module Visual Basic programu Excel procedury umożliwiające pełny automatyzm jej działania;
• zebrałem dostępne mi dane wszystkich uczniów szkoły ( 338 dzieci ) w tym:
• dane personalne;
• wynik badania sondażowego;
• wynik badań psychologiczno – pedagogicznych;
• sytuacja materialna;
• postępy w nauce;
• stan zdrowia;
• problemy wychowawcze;
• rodzaje pomocy udzielanej uczniowi przez szkołę.
• wprowadziłem dane do bazy;
• aktualizuję dane zawarte w bazie.

REZULTATY:

• zastosowanie makr ( częściej określa się je jako procedury), umożliwiło szybkie uzyskanie wszechstronnych informacji o wybranym uczniu i wydrukowanie ich w formie tzw. karty ucznia.
  Wymaga to jedynie wybrania nazwiska wychowanka (kliknięcie myszką) z listy rozwijanej umieszczonej w formularzu podstawowym bazy;
• arkusz podstawowy zawiera także tzw. kontrolki ActiveX. Kliknięcie myszą jednej z nich pozwala na uzyskanie pożądanych w danej chwili informacji, np. wykazu uczniów klas III i VI korzystających z darmowych obiadów w szkole, wykazu uczniów klas I–III mających problemy w nauce i jednocześnie będących w trudnej sytuacji materialnej itp.

Korzystanie z bazy w zdecydowany sposób wpłynęło na podniesienie jakości nie tylko mojej pracy ale także pracy szkoły.
Dzięki niej szybko i kompetentnie wykonuję - wspomagając w pracy dyrekcję szkoły – raporty i sprawozdania dla m.in. GUS, Wydziału Edukacji, Rady Dzielnicy, Kuratorium, MOPS i innych instytucji.
Wykonuję także i udostępniam wychowawcom różnego rodzaju zestawienia istotne dla ich pracy (np. wykazy dzieci dyslektycznych, dzieci wymagających szczególnej uwagi ze względu na stan zdrowia, zaburzenia emocjonalne, sytuację materialną itp.).
Oczywiście samo wprowadzenie danych o uczniach było ostatnim etapem pracy i nie wymagającym godnych uwagi umiejętności. Jej istotą było napisanie w języku Visual Basic for Applications procedur (makr) umożliwiających pełną automatyzację działań. ....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................

Opracowanie i wygłoszenie referatu dotyczącego wychowania moralnego i wartości w wychowaniu.
Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem w celu wspierania nauczycieli w ich pracy jest moją powinnością wynikającą z pełnienia obowiązków pedagoga szkolnego.
Każdego dnia prowadzę z nauczycielami rozmowy na temat nurtujących ich problemów dotyczących pracy z dziećmi, współpracy z rodzicami, kontaktów z dyrekcją czy innymi nauczycielami. Staram się być bezstronnym doradcą, a czasem i mediatorem.
Aby w sposób umiejętny i kompetentny wywiązywać się z tych zadań, uczestniczę w wielu prelekcjach, kursach, warsztatach, na bieżąco czytam ważniejsze publikacje z pedagogiki, psychologii, filozofii i pokrewnych dziedzin. Współpracuję z wieloma instytucjami bezpośrednio, czy pośrednio związanymi z oświatą poszerzając moje doświadczenia i wiedzę, którymi mógłbym się podzielić.
Jestem członkiem wielu zespołów problemowych działających w szkole, które ze swej natury są forum dzielenia się wiedzą i doświadczeniem . Biorę zawsze aktywny udział w ich posiedzeniach. Należę m.in. do :

• Zespołu Opracowującego Szkolny Program Wychowawczy (m.in. przedstawiłem projekt kryteriów ocen z zachowania, który po dyskusji i pewnych modyfikacjach został przyjęty).
• Zespołu Promocji Szkoły (m.in. przedstawiłem propozycję nawiązania współpracy z jedną ze szkół obszaru anglojęzycznego - uzyskała ona akceptację i udało mi się taką współpracę nawiązać).
• Zespołu Mierzenia Jakości Pracy Szkoły (m.in. przedstawiłem plan badań diagnostycznych i ewaluacyjnych dotyczących pracy wychowawczej szkoły – został on przyjęty do realizacji).
• Zespołu Doradczego Dyrektora Szkoły (przygotowuje opracowania dotyczące konkretnych problemów sygnalizowanych przez Dyrektora Szkoły np. możliwości pozyskiwania i wykorzystania dodatkowych środków finansowych).
• Szkolnej Komisji Wychowawczej (m.in. opracowałem projekt procedur dyscyplinujących odpowiadających konkretnym wykroczeniom uczniów oraz zasady interwencji nauczycieli w sytuacji tzw. „gorącej agresji”. Zostały one zaakceptowane przez Radę Pedagogiczną).

Oprócz tej codziennej pracy, podjąłem też szereg konkretnych zadań związanych z przekazaniem nauczycielom swojej wiedzy i doświadczeń.
Jednym z nich było opracowanie i wygłoszenie referatu dotyczącego wychowania moralnego i wartości w wychowaniu.
Problem wartości i ich rola w wychowaniu, rozwój moralny dzieci, jego fazy i prawidłowości, a szczególnie teorie Allporta, Piageta, Kolhberga i Eriksona dotyczące tych zagadnień to problemy szczególnie mnie interesujące.
Swoją wiedzę na ten temat pogłębiałem wnikliwą lekturą licznych książek i artykułów. Sądzę, że olbrzymi wpływ wychowawczy wywierany na dzieci i młodzież przez ośrodki programowo zajmujące się manipulacją opartą na psycho- i socjotechnice, musi być równoważony przez nauczyciela-wychowawcę.
Obawa przed indoktrynacją (częściowo uzasadniona historycznym doświadczeniem) nie powinna powstrzymywać go od definiowania podstawowych pojęć i hierarchii ważności. Musi temu jednak towarzyszyć z jednej strony refleksja nad naturą wartości, z drugiej zaś wiedza o fazach rozwoju moralnego dziecka.
Chcąc podzielić się swoimi przemyśleniami i przybliżyć nauczycielom te zagadnienia, przygotowałem i wygłosiłem .......... na spotkaniu zespołów wychowawczych referat pt. "Wychowanie moralne, a wartości". W referacie omówiłem takie zagadnienia jak:

• rola szkoły w przygotowaniu młodych ludzi do odpowiedzialnego życia;
• natura wartości;
• rozwój moralny (poziomy rozwoju rozumowania moralnego - różne teorie);
• wprowadzanie wychowanków w świat wartości etycznych;
• wychowawca "znaczącym innym";

Po wygłoszeniu referatu udostępniłem wychowawcom listę lektur z mojej prywatnej biblioteki, traktujących o powyższych zagadnieniach (oczywiście z propozycją ich udostępnienia), a także przykładowy konspekt zajęć dla klas starszych "Świat wartości".
Referat wywołał ożywioną dyskusję. Dotyczyła ona szczególnie problemów faz rozwoju moralnego (jaka jest korelacja między moralnym rozumowaniem , a moralnym działaniem), natury wartości (obiektywny czy subiektywny ich charakter), a zwłaszcza roli wychowawcy we wprowadzaniu wychowanków w ich świat (indoktrynacja czy wychowanie).
Wspólnym wnioskiem z dyskusji (niezależnie od braku pełnego porozumienia co do kwestii szczegółowych) było uznanie konieczności uwzględnienia w szerszym zakresie zagadnień dotyczących wartości i ich hierarchii w pracy wychowawczej. Znalazło to odzwierciedlenie w modyfikacji planów wychowawczych klas. ....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................

Opracowanie i udział we wdrożeniu programu profilaktyczno-wychowawczego "Zachowujemy się rozsądnie".
Z niepokojem zauważamy w szkole rosnącą liczbę dzieci nie potrafiących panować nad emocjami, sprawiających swoim zachowaniem szereg problemów tak swojemu otoczeniu jak i sobie. Oczywiście większość nauczycieli i wychowawców dąży do zmiany tego stanu rzeczy, myśląc nie tyle o komforcie swojej pracy (choć i to wydaje się być rzeczą niebagatelną), co o dobru dziecka.
Niestety, nie ma takich sposobów oddziaływań, które dawałyby gwarancję sukcesu, ponieważ nie ma - i chyba nigdy nie będzie - syntetycznego obrazu ludzkiego zachowania, wyjaśniającego je jednoznacznie we wszystkich aspektach i szczegółach.
Niewątpliwie jednak poznanie jak największej liczby metod, technik czy programów, którymi można się posłużyć, i które rokowałyby nadzieję na wystarczająco skuteczne zapobieganie, łagodzenie czy rozwiązywanie problemów dzieci, pozwoli ustrzec się przed jednostronnym nastawieniem (albo - albo) na rzecz bardziej liberalnego podejścia (i - także). Da możliwość elastycznych działań, w myśl zasady:
- kiedy stwierdzisz, że coś przynosi efekty, rób tak dalej;
- jeśli coś nie przynosi efektów, spróbuj czegoś innego.
W końcu wreszcie pozwoli wychowawcy pogłębić profesjonalną samoświadomość i wzbudzić refleksję, służącą tworzeniu własnej strategii wychowania, opartej już nie tylko na praktyce, lecz na rozległej wiedzy pedagogicznej i psychologicznej.
Stworzony przeze mnie program profilaktyczno - wychowawczy wyrasta - w szerokim pojęciu - z poznawczej koncepcji człowieka zakładającej, że jednostka samodzielnie organizuje posiadaną wiedzę o świecie zewnętrznym i o własnym działaniu myśląc, przewidując i planując a zaburzone emocje i zachowania są rezultatem zaburzeń myślenia (błędnych ocen, błędnej interpretacji zdarzeń).
W węższym zakresie program ten opiera się na poglądach amerykańskiego psychologa Alberta Ellisa, twórcy teorii i metody terapeutycznej znanej pod nazwą "Rational Emotive Behavior Therapy" ( Racjonalo - Emotywna Terapia Behavioralna).


ZAŁOŻENIA PROGRAMU
....................................................................
....................................................................
....................................................................
CELE PROGRAMU
....................................................................
....................................................................
....................................................................
ZAKRES TREŚCI PROGRAMU
....................................................................
....................................................................
....................................................................
METODY PRACY
....................................................................
....................................................................
....................................................................
WSKAZANIA
....................................................................
....................................................................
....................................................................
EWALUACJA
....................................................................
....................................................................
....................................................................

WDROŻENIE PROGRAMU

Tworząc omawiany program, musiałem zapoznać się z literaturą w języku angielskim - szczególnie dotyczącą teorii Alberta Ellisa (na język polski przetłumaczono tylko dwie jego książki).
Wspólnie z wychowawcą jednej z klas IV postanowiliśmy właśnie w tej klasie wprowadzić pilotażowo program.
Podczas wielokrotnych spotkań omawialiśmy poszczególne zajęcia i sposób ich przeprowadzania. We wrześniu roku szkolnego .............. rozpoczęliśmy jego wdrażanie.
Zajęcia prowadzone były przez wychowawcę (w trakcie lekcji wychowawczych). W kilku z nich uczestniczyłem jako osoba wspomagająca. Po każdym spotkaniu omawialiśmy wspólnie jego przebieg i analizowaliśmy arkusze pracy uczniów oraz ocenę uczniów dotyczącą atrakcyjności zajęć.
Podczas całego roku szkolnego ................. udało się przeprowadzić 17 spotkań z pierwotnie zaplanowanych 25.
Formatywna i konkluzywna ewaluacja programu (metody ewaluacji zostały omówione w opisie programu) pozwoliły mi na wyciągnięcie następujących wniosków :
MINUSY;

• treść niektórych spotkań była zbyt obszerna co utrudniało realizacje założonych celów podczas jednych zajęć;
• niektóre zagadnienia były zbyt trudne dla dzieci klas IV. Wykazały to testy podsumowujące, sprawdzające wiedzę uczniów zdobytą podczas spotkań.

PLUSY:

• ewaluacja formatywna wskazała na dużą atrakcyjność zajęć w oczach dzieci (wszystkie zajęcia uzyskiwały oceny "bardzo mi się podobały" i "podobały mi się");
• dzieci wykazywały bardzo dużą aktywność, spontaniczność i zaangażowanie podczas zajęć (nawet po ich zakończeniu prowadziły ożywione rozmowy na poruszane w nich tematy).
• badania (typu front - end ) wśród dzieci, dotyczące werbalnych ocen uczuć i przekonań jak również stwierdzeń dotyczących zachowań wykazały jakościowo pozytywne zmiany;
• analiza arkusza diagnostycznego ( badanie typu front - end ) wypełnianego przez wychowawcę, wykazała pozytywne zmiany w zachowaniu niektórych uczniów.

Uzyskane informacje i doświadczenia, wpłynęły na dokonaną modyfikacji programu:

• liczba spotkań została ograniczona do 20;
• treść niektórych z nich została zmodyfikowana (zwłaszcza niektóre przykłady dotyczące dysfunkcyjnych zachowań);
• udoskonalone zostały narzędzia ewaluacyjne.

Po dokładnej analizie wyników ewaluacji, rozmowach z wychowawcą wprowadzającym program w swojej klasie, doszliśmy do wniosku, że pomimo widocznych, pozytywnych jego rezultatów, bardziej wskazane będzie wprowadzanie go dopiero w klasach piątych.
W ramach WDN poprowadziłem z wychowawcami klas V - VI warsztaty nt. stosowania racjonalno - emotywnych metod w profilaktyce i wychowaniu na bazie opracowanego przeze mnie programu.
Zyskał on uznanie wychowawców i podjęliśmy (za zgodą Dyrekcji) decyzję o jego wdrożeniu w trzech klasach piątych (w jednej z nich jest to kontynuacja). Zajęcia prowadzone są przez wychowawców klas (często w nich uczestniczę).
Ewaluacja formatywna wskazuje na duże zainteresowanie dzieci tematyką spotkań. Wyniki bieżących testów, sprawdzających zdobytą przez nie wiedzę dotyczącą emocji, uczuć, zachowań wskazują na duże zrozumienie omawianych zagadnień.
Bardzo dojrzałe są też opracowywane przez dzieci "Formularze Pracy nad Sobą". ....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................

Współpraca z Poradniami Psychologiczno – Pedagogicznymi
Jednym z głównych celów mojej pracy jako pedagoga szkolnego jest udzielanie pomocy uczniom mającym trudności w nauce i uczniom z problemami emocjonalnymi.
Zarówno jednak problemy emocjonalne jak i dydaktyczne dzieci, mają różne uwarunkowania, z których przynajmniej część trudna jest do stwierdzenia w warunkach szkolnych. Właśnie w takich wypadkach zwracam się o pomoc do specjalistycznych poradni.
Od początku mojej pracy na stanowisku pedagoga szkolnego aktywnie i systematy współpracuję z poradniami działającymi na rzecz edukacji a szczególnie z :
...............................
...............................
...............................
...............................
Kieruje tam dzieci na specjalistyczne badania psychologiczne, psychiatryczne, logopedyczne i pedagogiczne. Otrzymywane opinię dotyczące m. in. dostosowania wymagań edukacyjnych wynikających z programu nauczania do indywidualnych potrzeb ucznia, pozostawienia ucznia klasy I-III na drugi rok w tej samej klasie czy wcześniejszego przyjęcia dziecka do szkoły podstawowej, jak również orzeczenia dotyczące nauczania specjalnego i indywidualnego, każdorazowo omawiam z psychologiem prowadzącym.
Jeżeli uczeń (rodzina) zostaje objęty zajęciami terapeutycznymi, nawiązuję kontakt z terapeutą aby uzyskać wskazówki do postępowania z dzieckiem na terenie szkoły.

• Przynajmniej dwa razy w miesiącu spotykam się z psychologami z poradni (na terenie poradni lub w mojej placówce) w celu omówienia spraw dotyczących:
• ustalenia terminów badań;
• analizy dostarczonych przez rodziców opinii psychologicznych (orzeczeń) uzyskanych w poradni (niestety nie wszyscy rodzice udostępniają je szkole);
• postępowania z uczniami ze specyficznymi trudnościami w uczeniu się i ( lub) z problemami emocjonalnymi;
• diagnozowania i udzielania pomocy postdiagnostycznej.
• Dwa razy w roku organizuję dyżury psychologów w szkole, podczas których udzielają oni porad bezpośrednio rodzicom.
• Organizuje spotkania nauczycieli z pracownikami poradni tak indywidualne jak i w formie warsztatów dla grona pedagogicznego (w roku szkolnym ..... były to dwa warsztaty ............. i .................).
• Uczestniczę w licznych spotkaniach dla pedagogów organizowanych przez dyrekcję Poradni np. .......................

Wymiernym wyznacznikiem mojej współpracy z Poradniami Psychologiczno - Pedagogicznymi mogą być dane liczbowe. Przykładowo, w roku szkolnym ............, ...... dzieci zostało skierowanych na badania specjalistyczne. Do ........ przebadanych zostało ...... dzieci z klas I - III i ...... z klas IV - VI.
.... dzieci uzyskało pomoc w postaci kształcenia specjalnego, ..... uczniów uzyskało nauczanie indywidualne. ....... uczniów objętych zostało w poradniach pomocą terapeutyczną.
U ...... dzieci naszej szkoły zdiagnozowano ADHD lub nadpobudliwość psychoruchową, u ...... dysleksję ( do szkoły uczęszcza ...... dzieci ).
Pozwoliło to na zastosowanie w szkole wobec nich specjalnych zabiegów dydaktyczno - wychowawczych. ....................................................................
....................................................................
....................................................................
....................................................................