Fragment wywiadu jakiego udzielił prof. Bogusław Śliwierski "Gościowi Niedzielnemu"

Maciej Kalbarczyk: Media alarmują, że co piąty nastolatek cierpi na depresję, a 40 w miesiącu targa się na swoje życie. Oddziały psychiatryczne podobno nie są już w stanie pomieścić najmłodszych pacjentów. Odpowiedzialność za ten stan rzeczy ponoszą wyłącznie rodzice czy także szkoła?

Prof. Bogusław Śliwerski: To są bardzo poważne zjawiska, ale warto podejść do tych danych z pewnym dystansem. Określenie liczby chorych na depresję i podejmujących próby samobójcze na podstawie badań przeprowadzonych na niewielkiej grupie respondentów to niewystarczający powód do uogólniania wniosków na całą populację. Informacje płynące ze szpitali są bardziej wiarygodne i potwierdzają, że problem istnieje. Jakie są jego przyczyny? Wszelkie zaburzenia psychiczne związane są z socjalizacją, której najważniejsze etapy przechodzi się w domu. To rodzina jest środowiskiem, w którym dzieci są przygotowywane do życia w społeczeństwie. Jeśli rodzice zawiodą, młody człowiek przeżywa trudności. Oczywiście szkoła także może źle wpływać na dziecko, ale rzadko bywa przyczyną depresji. Zwykle o jej wystąpieniu przesądzają problemy rodzinne oraz zły wpływ mediów i rówieśników. Szkoła rozumiana jako instytucja pozwala natomiast dostrzec negatywne zjawiska: dobrze przygotowany do swojej pracy nauczyciel szybko zorientuje się, że funkcjonowanie dziecka w społeczności szkolnej jest zaburzone.

Jedną z przyczyn podejmowanych przez nastolatków prób samobójczych są jednak niepowodzenia w nauce. Może dzieci są przeciążone nadmiarem obowiązków, które narzuca im szkoła?

Spojrzałbym na to inaczej. W ostatnim dwudziestoleciu mamy do czynienia z radykalnym wzrostem aspiracji edukacyjnych rodziców. Odpowiedzialni za ten stan rzeczy są rządzący, którzy obniżyli standardy egzaminowania. Żeby zdać w Polsce maturę, wystarczy 30 proc. punktów. Jeżeli politycy ustalają próg na tak niskim poziomie, automatycznie zwiększają aspiracje rodziców uczniów, którzy w innych warunkach nie zdaliby egzaminu dojrzałości i nawet nie pomyśleliby o rozpoczęciu studiów. Obecnie żyjemy w społeczeństwie wiedzy, potrzeba zdobycia wykształcenia jest rozumiana przez coraz więcej osób. Rodzice oczekują, że ich dzieci osiągną jak najlepsze wyniki, nawet jeśli nie mają ku temu predyspozycji. Stąd biorą się problemy psychiczne części młodych ludzi, którzy nie potrafią poradzić sobie z oczekiwaniami bliskich.

A jak Pan ocenia pracę psychologów i pedagogów? MEN zapowiada, że od 1 września 2019 r. będą obecni w każdej szkole.

Wykonują świetną robotę, nie tylko w bezpośredniej pracy z młodzieżą, ale również jako osoby ułatwiające nawiązywanie relacji z różnymi środowiskami: harcerzami, przedstawicielami parafii czy terapeutami zajmującymi się profilaktyką uzależnień. Z ich wsparcia zadowoleni są także nauczyciele. Myślę, że ze względu na narastające problemy psychiczne uczniów tacy specjaliści będą w szkołach coraz bardziej potrzebni. Obawiam się jednak, że ministerstwo może mieć problem z realizacją swojej zapowiedzi. Istnieje rozporządzenie, które pozwala szkołom na zatrudnianie takich pracowników wyłącznie na pełnym etacie. Nie każdego dyrektora stać na przyjęcie zarówno pedagoga, jak i psychologa. Byłoby lepiej, gdyby władze danej placówki samodzielnie mogły podjąć decyzję, który specjalista jest bardziej potrzebny na miejscu. Moim zdaniem w większości przypadków wystarczyłby dobry pedagog, ale tam, gdzie zanotowano np. próby samobójcze czy problemy z nałogami, niezbędny może okazać się psycholog. Warto podkreślić, że taki specjalista nie powinien być oderwany od procesów dydaktycznych. Najlepiej byłoby, gdyby, tak jak inni nauczyciele, na co dzień uczył jakiegoś przedmiotu.

Źródło: www.gosc.pl

Polecam lekturę całości.