Stanowisko Rady Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność"
Stanowisko Rady Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ "Solidarność" w sprawie uprawnień jednostek samorządu terytorialnego do ustalania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć psychologów, pedagogów, logopedów i doradców zawodowych
Kraków, 21 lutego 2013 r.
Na podstawie art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela organy prowadzące szkoły, w tym jednostki samorządu terytorialnego, zostały upoważnione ustawowo do określania tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć psychologów, pedagogów logopedów i doradców zawodowych. Po wejściu w życie rozporządzenia MEN z dnia 17 listopada 2010 r. w sprawie zasad udzielania i organizacji pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz.U. Nr 228, poz.1487), dla zapewnienia pomocy psychologiczno-pedagogicznej uczniom ze zwiększonymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi, zaistniała potrzeba zwiększenia zatrudnienia, zwłaszcza nauczycieli o ww. specjalnościach. W tym celu organy prowadzące szkoły, w tym jednostki samorządu terytorialnego, zamiast zwiększyć zatrudnienie, zaczęły zwiększać tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć psychologów, pedagogów, logopedów i doradców zawodowych. Zjawisko to stało się niemal powszechne w poszczególnych miastach i gminach. Omawianym nauczycielom zwiększany jest wymiar zajęć w sposób dowolny – z dotychczasowej ilości 20 godz./tyg. do wysokości wynoszącej 30, 35 godzin, a były przypadki, że i 40 godz./tyg. Spowodowało to znaczne zróżnicowanie czasu pracy nauczycieli zatrudnionych na tych samych stanowiskach.
Obecny stan prawny sprawia również, że nie wiadomo, jaka jest granica dowolności organów prowadzących szkoły w wyznaczaniu norm czasowych dla omawianej grupy nauczycieli oraz, czy przy pozostałych obowiązkach określonych w art. 42 ust. 2 pkt 2 KN nie jest przekraczany powszechnie obowiązujący 40-godzinny tydzień pracy, zwłaszcza, że w dalszym ciągu brak jest wyliczenia rzeczywistego czasu pracy nauczycieli, obejmującego wszystkie ich zadania i obowiązki.
Ustalenie przez jednostki samorządu Terytorialnego tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć psychologów, pedagogów, logopedów rażąco odbiega od ustalonego ustawowo wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, określonego w art. 42 ust. 3 pkt 3 KN dla większości nauczycieli w wymiarze 18 godz./tyg., podczas gdy praca tej pierwszej grupy nauczycieli z uczniami wymagającymi rozpoznawania ich indywidualnych potrzeb rozwojowych i edukacyjnych,
a także rozpoznawania ich indywidualnych możliwości, wymaga większego nakładu sił i energii.
W sprawie zwiększenia czasu pracy omawianych nauczycieli przez JST występowali przedstawiciele Sekcji Krajowej Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność”, w tym jej Przewodniczący do Ministerstwa Edukacji Narodowej o podjęcie rozmów, o czym pisano m.in. w dzienniku „Rzeczpospolita” z dnia 16.02.2012 r. i z dnia 22.03.2012 r., co spotkało się z brakiem odpowiedzi. W sprawie tej zwracał się także Zarząd Główny ZNP w piśmie z dnia 27.08.2012 r. do Ministra Edukacji Narodowej oraz w piśmie z dnia 12.09.2012 r. do Rzecznika Praw Obywatelskich – jak dotąd także bez rezultatu.
W związku z powyższym proponuje się wystąpić do Rzecznika Praw Obywatelskich, gdzie znajduje się już sprawa zgłoszona przez ZNP, z wnioskiem o wystąpienie do Trybunału Konstytucyjnego o zbadanie zgodności art. 27 ust. 7 pkt 3 KN z art. 94 Konstytucji RP w części dotyczącej ustalania czasu pracy omawianej grupy nauczycieli.
Przepis art. 94 Konstytucji RP nadaje jednostkom samorządu Terytorialnego prawo do ustanawiania aktów prawa miejscowego, obowiązującego na obszarze ich działania na podstawie upoważnień zawartych w ustawie. Naszym zdaniem podejmowanie uchwał określających czas pracy psychologów, pedagogów i logopedów nie należy do aktów prawa miejscowego, o których mowa w art. 18 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, ponieważ nie dotyczy regulacji prawnej na obszarze ich działania, lecz dotyczy nauczycieli zatrudnionych na tych samych stanowiskach na terenie całego kraju. Ponadto zróżnicowanie czasu pracy omawianych nauczycieli w różnych jednostkach samorządu terytorialnego za wykonywanie tych samych zadań pozostaje w sprzeczności z zasadą jednakowego wynagradzania za wykonywanie tej samej pracy, a także z zasadą równego traktowania wyrażoną w art. 32 ust. 1 Konstytucji RP.
W imieniu Rady SKOiW NSZZ „S”:
Ryszard Proksa
Przewodniczący SKOiW NSZZ „S”
