Pensum nauczyciela wspomagającego określa gmina - orzekł NSA


Ustawodawca w art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela udzielił delegacji organowi prowadzącemu szkołę do określenia pensum nauczyciela wspomagającego, jako nauczyciela realizującego w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin – orzekł NSA w wyroku z dn. 1.10.2013 r. (I OSK 1300/13 oraz I OSK 1301/13).

Stan faktyczny

Rada miejska w Skawinie w dniu 25 maja 2010 r., działając na podstawie art. 42 ust. 6 i ust. 7 pkt 2 i 3 ustawy z dn. 26.01.1982 r. Karta Nauczyciela oraz art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy z dn. 08.03.1990 r. o samorządzie gminnym, podjęła uchwałę, na mocy której ustaliła tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin nauczycieli wspomagających. Pensum to wtedy określiła na 20 godzin tygodniowo dla nauczycieli wspomagających w szkołach i 22 godziny tygodniowo dla nauczycieli wspomagających w przedszkolach. Uchwałą z dnia 29.02.2012 r. rada miejska zwiększyła ten wymiar do – odpowiednio – 24 i 25 godzin tygodniowo. Wojewoda małopolski, posiłkując się stanowiskiem małopolskiego kuratora oświaty, zaskarżył obie ww. uchwały do WSA w Krakowie, wnosząc o stwierdzenie ich nieważności w zakresie ustalenia pensum nauczycieli wspomagających. Wojewoda wskazywał, że rada miejska nie miała delegacji ustawowej do uregulowania tej kwestii. WSA w Krakowie przyznał rację wojewodzie i uznał, że stanowisko nauczyciela wspomagającego jest tożsame ze stanowiskiem nauczyciela edukacyjnego. Gmina Skawina wniosła skargę kasacyjną do NSA w Warszawie. NSA w Warszawie podzielił argumentację skarżącej gminy i uchylił wyrok WSA w Krakowie oraz oddalił skargę wojewody.

Uzasadnienie

Wyrok NSA w Warszawie podzielił następującą argumentację pełnomocnika gminy. Stanowisko nauczyciela wspomagającego jest odrębną i specjalną kategorią w zawodzie nauczyciela. Przepisy prawne regulujące status nauczyciela wspomagającego są regulacją szczątkową i zawarte zostały w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dn. 17.11.2010 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych oraz niedostosowanych społecznie w przedszkolach, szkołach i oddziałach ogólnodostępnych lub integracyjnych. Zgodnie z § 6 tego rozporządzenia nauczyciel wspomagający jest nauczycielem posiadającym kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej zatrudnionym w celu współorganizowania – poprzez wykonywanie czynności opisanych w § 3 pkt 1–4 ww. rozporządzenia – kształcenia uczniów niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie oraz zagrożonych niedostosowaniem społecznym. W świetle tych przepisów stanowisko nauczyciela wspomagającego nie jest tożsame ze stanowiskiem nauczyciela edukacyjnego.

Nauczyciel wspomagający nie pełni stanowiska samodzielnego, a jedynie współorganizuje kształcenie wskazanej kategorii uczniów, tak by nauczanie tej kategorii uczniów stało się bardziej efektywne. Sensem istnienia tej kategorii nauczycieli jest maksymalizacja szans powodzenia kształcenia integracyjnego. Stąd też stanowisko to wymyka się dotychczasowej klasyfikacji i cechuje się wielozadaniowością. Dla nauczyciela wspomagającego nie są dostępne działania podejmowane przez nauczycieli edukacyjnych (jak np. egzaminowanie uczniów) czy psychologa bądź pedagoga szkolnego (np. skierowanie ucznia na badania). Stanowisko nauczyciela wspomagającego nie mieści się w klasyfikacji sporządzonej przez ustawodawcę w art. 42 ust. 3 Karty Nauczyciela. Nauczyciel ten w ramach swojego stosunku pracy wykonuje obowiązki określone dla różnych stanowisk. Ustawodawca przewidział taką sytuację i w art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela udzielił delegacji organowi prowadzącemu szkołę do określenia tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin nauczyciela realizującego w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin. Nauczyciel wspomagający jest nauczycielem łączącym w sobie funkcje nauczyciela edukacyjnego, wychowawcy, psychologa, pedagoga, logopedy, a nawet nauczyciela praktycznej nauki zawodu.

Nauczyciel wspomagający jest zatem modelowym przykładem nauczyciela realizującego w ramach stosunku pracy obowiązki określone dla stanowisk o różnym tygodniowym obowiązkowym wymiarze godzin i do ustalania jego pensum znajduje zastosowanie delegacja do wydania przez organ prowadzący szkołę aktu prawa miejscowego, zawarta w art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela.

Powyższe stanowisko jest kontynuacją orzecznictwa wyrażonego w wyroku NSA z dn. 5.10.2011 r. (I OSK 1194/11) oraz uchwale SN z dn. 21.03.2012 r. (III PZP 2/12), zgodnie z którym pedagodzy, psychologowie, logopedzi i doradcy zawodowi prowadzący zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia, zatrudnieni w jednostkach organizacyjnych wymienionych w art. 42 ust. 3 Karty Nauczyciela na stanowisku nauczycieli, podlegają tygodniowemu obowiązkowemu wymiarowi godzin ustalonemu na podstawie art. 42 ust. 7 Karty Nauczyciela przez organ prowadzący szkołę.

Wyroki NSA w Warszawie zapadły w sprawach o sygnaturach: I OSK 1300/13 i I OSK 1301/13 w dniu 1 października 2013 r. i są prawomocne.

Źródło: Biblioteka prawa oświatowego