ISSN 2081 - 6375
 
 
 
Nawigacja
Aktualnie online
bullet.png Gości online: 6

bullet.png Użytkowników online: 0

bullet.png Łącznie użytkowników: 31,038
bullet.png Najnowszy użytkownik: Joaasia

Ostatnie komentarze
bullet.png Dostałam podwyżkę...
bullet.png Podziwiam wychowawcz...
bullet.png Nie dość, że tak ...
bullet.png Z tego co piszesz wy...
bullet.png pracuje jako pedagog...
bullet.png Ciekawe co z godzin...
bullet.png świetne artykuły b...
bullet.png Im niższy indeks ty...
bullet.png Proszę o podpowied...
bullet.png W punkt.:)
 
Tomek
 

TOMEK

I. IDENTYFIKACJA PROBLEMU

Większość zachowań stwarzających problemy w klasie zachodzi na poziomie drobnych (pomimo to bardzo stresujących dla wielu nauczycieli) nieprzyjemności.
Zachowania te traktowane w izolacji i pojawiające się sporadycznie mogą nie wydawać się szczególnie istotne lecz ich kumulacja burzy właściwie rozumianą dyscyplinę(1) w klasie, wpływając zdecydowanie negatywnie na proces edukacyjny. Szczególnego znaczenia nabiera problem przestrzegania dyscypliny u ucznia cieszącego się wśród kolegów dużym prestiżem.
Tomek (klasa III) uczy się bardzo dobrze, ma bogaty zasób słownictwa, dużą wiedzę ogólną. Nie ma żadnych problemów w nauce. W klasie cieszy się dużą popularnością. Jest jedynakiem. Rodzice dobrze sytuowani i wykształceni (ojciec – nauczyciel, matka – pracownik naukowy) sprawują nad nim właściwą opiekę. Często kontaktują się ze szkołą. Tomek zawsze ma odrobione zadanie i wszystkie potrzebne przybory szkolne .
Niestety miał poważne problemy z zachowaniem dyscypliny. Mówienie poza kolejnością, unikanie pracy, niepotrzebne hałasowanie, „spacerowanie” po sali, spóźnianie się po przerwach na lekcje, komentowanie w niewłaściwy sposób wypowiedzi nauczyciela i kolegów, ciągłe przekomarzanie się, skłonność do kłótni i do przeciwstawiania się oczywistym poleceniom, stanowiły jego sposób bycia.


II. GENEZA I DYNAMIKA ZJAWISKA

Problemy z tego typu zachowaniami zdarzały się Tomkowi wcześniej, ale w klasie trzeciej uległy znacznemu zintensyfikowaniu.
Podjęliśmy z wychowawcą szereg kroków interwencyjnych takich jak ; rozmowy z uczniem i jego rodzicami, regularne nagradzanie pożądanych zachowań Tomka i uznanie dla jego pozytywnych działań, ignorowanie zachowań zmierzających do zwracania na siebie uwagi, angażowanie w klasowe obowiązki czy wykorzystanie metody naturalnych konsekwencji. Nie przyniosły one jednak pożądanych rezultatów. Przeanalizowałem ponownie ewentualne, możliwe przyczyny niepożądanych zachowań Tomka odpowiadając sobie na szereg pytań.
Przebieg rozwoju dziecka
Czy w jego rozwoju zdarzyło się coś co może mieć wpływ na jego zachowanie?
- Wywiad z rodzicami, analiza dostępnych dokumentów pozwoliły mi na udzielenie negatywnej odpowiedzi na to pytanie. Tomek rozwijał się prawidłowo, nigdy nie był hospitalizowany, nie doświadczył żadnych przeżyć traumatycznych.
Środowisko szkolne
Jak radzi sobie z nauką?
Jak układają się jego stosunki z kolegami?
Czy wychowawca potrafi utrzymać dyscyplinę w klasie?

- Tomek jest uczniem bardzo dobrym, nie ma żadnych problemów z nauką.
- Ma wielu kolegów, spostrzegany jest wręcz jako lider.
- Wychowawczyni Tomka jest doświadczonym nauczycielem. Cieszy się autorytetem, poszanowaniem i sympatią tak wśród dzieci jak i nauczycieli. Potrafi dzięki umiejętnościom przekazywania treści programowych, skuteczności w kontaktach interpersonalnych, elastyczności działań wychowawczych zapewnić właściwą dyscyplinę w klasie.
Relacje z rodzicami
Jaka jest sytuacja rodzinna Tomka?
- Rozmowy z Tomkiem i jego rodzicami utwierdziły mnie w przekonaniu, że w domu ucznia panuje sprzyjająca atmosfera. Tomek z dużą sympatią wyraża się o rodzicach. Stosowane metody wychowawcze są właściwe, a rodzice starali się różnymi metodami wpłynąć na zachowanie Tomka w szkole (podczas rozmów ze mną prosili o poradę i fachową literaturę).
Zainteresowania i pasje
Tomasz szczególnie interesuje się piłką nożną. Jest bardzo sprawny fizycznie, doskonale gra w piłkę (co między innymi wpływa na jego wysoki prestiż wśród kolegów). Jest członkiem jednego z klubów sportowych.
Nie udało mi się więc znaleźć bezpośrednich przyczyn niezdyscyplinowania Tomka. Doszedłem jednak do pewnych – wydaje mi się, że uzasadnionych – wniosków. Podzieliłem się nimi podczas kolejnego spotkania z wychowawcą i rodzicami, którzy zdecydowanie się do nich przychylili.
Tomek doskonale rozumie swoje zachowanie i jego wpływ na innych uczniów. W przeciwieństwie do dzieci z problemami emocjonalnymi nie targają nim wewnętrzne konflikty, nie interpretuje błędnie intencji innych, nie wykazuje braku zdolności do tolerowania prowokacji i nie wydaje się mieć trudności z kontrolowaniem swoich emocji.
Zdawał się raczej cieszyć ze swej władzy i korzyści z niewłaściwego zachowania w klasie, takich jak zwiększenie i tak już wysokiego prestiżu i wpływ na kolegów oraz możliwość uniknięcia wykonywania subiektywnie nudnych zadań.

III. ZNACZENIE PROBLEMU. PROGNOZA

Tomek jest inteligentny, dobrze się uczy, przewodzi we wszystkich grach i zawodach sportowych.
Jest klasową gwiazdą (potwierdziły to przeprowadzone przeze mnie dwukrotnie badania socjometryczne). Dla wielu swoich kolegów stanowi wzór do naśladowania i dlatego też tym bardziej jego brak zdyscyplinowania, nieposłuszeństwo, mogą – przy braku interwencji – stać się dla nich postawami pożądanymi. Brak działań interwencyjnych może spowodować, eskalację niewłaściwych zachowań Tomka i mogą one przyjąć formy bardziej otwarte i buntownicze.

IV. PROPOZYCJE ROZWIĄZAŃ

Poszukując przyczyn złożonego zachowania dziecka liczba zmiennych, które moglibyśmy rozpatrywać jest niemal nieskończona. Wydaje się, że realne zadanie nie polega na drobiazgowym ich definiowaniu, lecz na opracowaniu metod, które rokowałyby nadzieję na wystarczająco skuteczne rozwiązywanie czy łagodzenie problemów pojawiających się w sytuacjach szkolnych. Nie chodzi tu o ignorowanie przyczyn lecz raczej o położenie nacisku na sytuację szkolną oraz na umiejętności i metody, którymi nauczyciel i szkoła mogą się posłużyć.
Uznałem, że w stosunku do Tomka najbardziej skuteczne może okazać się podejście behawioralne, w którym nie rozpamiętuje się przeszłości i nie poszukuje potencjalnych, głębokich przyczyn trudności, lecz zajmuje się konkretnymi zachowaniami obserwowanymi „tu i teraz”.
Mniejszą wagę przywiązuje się do zdolności rozumienia siebie przez dziecko, a większą do ukształtowania właściwego wzorca zachowania.
W porozumieniu z wychowawcą i rodzicami opracowałem dla Tomka behawioralny program modyfikacji zachowań(2).
Jego celem jest kierowanie zachowaniem wychowanka, wobec którego dotychczasowe działania dyscyplinujące były nieskuteczne, zachęcanie go do samodyscypliny i rozwijania poczucia zaangażowania w poprawę swojego zachowania.

V. WDRAŻANIE ODDZIAŁYWAŃ I ICH EFEKTY

Zachowania niepożądane ponownie omówiłem z dzieckiem w obecności rodzica i wychowawcy. Określiłem je w sposób jasny i opisowy. Przedstawiłem mu także sposób w jaki będą one kontrolowane i oceniane.
Rozmawiając kilkakrotnie z matką ucznia, a także z nim samym, dowiedziałem się, że olbrzymim autorytetem dla niego jest trener z klubu sportowego. Ustaliliśmy więc, że konsekwencją niespełnienia przez Tomka określonych wymagań będzie powiadomienie o jego niewłaściwym zachowaniu właśnie trenera(3).

Tomek otrzymał Kartę Zachowań (określona w niej została również punktacja związana z częstością występowania opisanych zachowań niepożądanych) wraz z rodzajem kontraktu.
Wyglądały one tak:
KARTA ZACHOWAŃ
DZIEŃ Spóźnianie się na lekcje Głośne, uporczywe rozmowy podczas lekcji Kłótnie z kolegami lub nauczycielem "Spacerowanie" po klasie podczas lekcji Niesolidna praca podczas lekcji SUMA Podpis wychowawcy Podpis rodzica
PONIEDZIAŁEK
WTOREK
ŚRODA
CZWARTEK
PIĄTEK

Bardzo często ( 0 )
Często (1)
Rzadko (3)
Nie dotyczy (5)

UMOWA

1.Tomasz po zakończeniu lekcji będzie prosił nauczyciela o ocenę swojego zachowania, zapisanie jej w arkuszu i potwierdzenie własnoręcznym podpisem. Arkusz taki Tomasz będzie otrzymywał na początku każdego tygodnia od wychowawcy.
2.Wychowawca będzie codziennie podliczał punktację.
3.Jeżeli w ciągu kolejnych dwóch dni suma punktów będzie mniejsza niż 15, o zachowaniu Tomasza zostanie poinformowany jego trener.
4.Tomasz dopilnuje aby codziennie arkusz był podpisany przez rodzica.


Podpisy:
uczeń -
rodzic ucznia -
wychowawca -
pedagog szkolny -

Już w pierwszym tygodniu realizacji programu zachowanie Tomka uległo radykalnej pozytywnej zmianie (co prawdę powiedziawszy trochę nas zaskoczyło).
W ciągu kolejnych pięciu dni Tomek uzyskiwał nie mniej niż 21 punktów. Oznaczało to, że z pośród wymienionych zachowań, do wyeliminowania których dążyliśmy, trzy przestały się w ogóle pojawiać, dwa natomiast pojawiały się sporadycznie.
W drugim i trzecim tygodniu Tomek uzyskiwał oceny maksymalne (25 punktów), lub zbliżone do maksymalnych (23 punkty). Zachowywał się wzorowo.
Ponownie spotkaliśmy się (wychowawca i ja) z rodzicami w celu przeanalizowania sytuacji. Skonstatowaliśmy bardzo poważne podejście Tomka do postawionych przed nim zadań i doszliśmy do wniosku, że wynikało to nie tyle z przewidzianej sankcji, co z potraktowania przez niego programu jako wyzwania, rodzaju „sportowej konkurencji”, która daje mu możliwość kolejnego wymiernego sukcesu. Z drugiej zaś strony - tak przypuszczałem na podstawie rozmów z nim – Tomasz wreszcie zauważył same pozytywne strony właściwego zachowania w szkole. Nie stracił prestiżu wśród kolegów (bo jego prawdziwym źródłem nie był brak zdyscyplinowania), a uzyskał uznanie wychowawcy i rodziców oraz wiążące się z tym liczne pochwały dotyczące już nie tylko wyników w nauce ale i zachowania. Mając to na uwadze stopniowo wygaszaliśmy program interwencyjny (ocenianie zachowania co drugi dzień, potem raz w tygodniu), aż do jego całkowitego zawieszenia.
Wydaje się, że właściwe zachowanie Tomka w szkole utrwaliło się. W ciągu miesiąca po zawieszeniu programu (maj) wychowawca nie stwierdził negatywnych zmian. Tomek jest sumienny i zdyscyplinowany. Zdarza się oczywiście, że trzeba zwracać mu uwagę na pewne niewłaściwe zachowania, ale są one teraz sporadyczne i wynikają z normalnej w jego wieku witalności.
Okres jaki upłynął od rozpoczęcia programu (3 miesiące) jest zbyt krótki aby mówić o pełnym jego sukcesie, jednak dotychczasowy efekt jest spektakularny i przeszedł nasze oczekiwania. Nadal będziemy monitorować zachowanie Tomka szczególnie, że czeka go - tak jak i jego kolegów - trudny próg szkolny tzn. przejście z nauczania zintegrowanego do klasy czwartej(4).

---------------------
1. Mówiąc o właściwym rozumieniu dyscypliny w klasie mam oczywiście na myśli nie rygoryzm graniczący z nauczycielskim terrorem, stanowiący cel sam w sobie i sam siebie uzasadniający lecz rozumiem ją jako środek uzależniony od zadań dydaktycznych. Tak rozumiana dyscyplina polega z jednej strony na restrykcyjnych działaniach nauczyciela zmierzających do ograniczenia rzeczywistych, obserwowanych nagannych zachowań uczniów, z drugiej zaś na poszerzaniu repertuaru zachowań tolerowanych i dopuszczalnych.
2. Istotnym jest fakt, że spełnione były następujące warunki konieczne przy tego typu interwencji:
- wychowawca posiada umiejętność radzenia sobie z dyscypliną w klasie;
- naganne zachowania Tomka nie były objawem poważnych zaburzeń emocjonalnych i (lub) głębokiej traumy;
- Tomek w pełni rozumie, o które zachowania chodzi;
- rodzice uważają zachowania dziecka w szkole za wystarczająco złe, aby usprawiedliwić podobną interwencję;
- wychowawca zapewni nadzór nad kontrolą zachowania Tomka.

3. Takie rozwiązanie (rezygnacja z klasycznego w tego typu programach systemu kar i nagród) wydało mi się stosunkowo mało inwazyjne i odpowiadające wysokiej inteligencji Tomka oraz randze niewłaściwych zachowań (brak agresji, zachowań destrukcyjnych), które prezentował.
4. W związku z realizacją omawianego programu zdarzyła się ciekawa sytuacja. Wychowawczyni powiedziała mi, że połowa klasy wręcz dopominała się codziennej oceny zachowania w takiej formie jak miało to miejsce w wypadku Tomka.


Facebook - Lubię To:


Komentarze
#1 | gosiapaw_123 dnia 19. października 2016
Ciekawy przypadek jakich niemało w naszych szkołach. Wykorzystam pomysł z kartą zachowań. DziękujęSmile
#2 | taanna30 dnia 06. listopada 2017
Dziękuję. Jak zwykle wiele cennych wskazówek :-)
Dodaj komentarz
Zaloguj się, aby móc dodać komentarz.

Logowanie
Nazwa użytkownika

Hasło



Nie masz jeszcze konta?
Zarejestruj się

Nie możesz się zalogować?
Poproś o nowe hasło
Newsletter
Aby móc otrzymywać e-maile z PEDAGOG SZKOLNY musisz się zarejestrować.
Shoutbox
Musisz zalogować się, aby móc dodać wiadomość.

15. marca 2024 14:00
Witam! Może ktoś ma lub może pomóc co napisać w opinii mentora dla psychologa. Pozdrawiam.

12. marca 2024 17:38
Nie, nie może. Są osoby uprawnione do sprawdzania dzienników. Rodzice nimi nie są.

12. marca 2024 16:40
Czy rodzic może zażądać kserowania notatek z dziennika psychologa dotyczących spotkań z jego dzieckiem ( rozwód rodziców)

09. marca 2024 22:48
EdziaIwo - w moim kuratorium, obecnie, mówią, że wystarczy do zwykłego badania (nie orzecznictwa) zgoda jednego rodzica.

09. marca 2024 08:17
Nie jest pozbawiony praw, a ograniczenie może być dlatego, że jest kurator.

Ostatnio na forum
Najnowsze tematy
bullet.png specjaliści od 1 wr...
bullet.png jakie programy profi...
bullet.png mam te kwalifikacje?
bullet.png POLECANY PRAWNIK - p...
bullet.png integracja - chętni?
Najciekawsze tematy
bullet.png specjaliści od 1... [591]
bullet.png mam te kwalifikacje? [433]
bullet.png jakie programy pr... [245]
bullet.png integracja - chę... [5]
bullet.png POLECANY PRAWNIK ... [0]