Pensum specjalistów szkolnych

Jakiś czas temu przygotowaliśmy pismo do MEN w sprawie naszego pensum:

Szanowna Pani Minister!
Od kilku lat środowisko szkolnych pedagogów zwraca się do kolejnych ministrów edukacji z postulatem ujednolicenia tygodniowej liczby godzin obowiązującego nas wymiaru zajęć (sprawa ta dotyczy również innych specjalistów - psychologów szkolnych, logopedów, terapeutów pedagogicznych, doradców zawodowych - zatrudnionych w szkołach).
Wszystkie związki zawodowe, Rzecznik Praw Obywatelskich, liczni posłowie ze wszystkich opcji politycznych, a także niektóre kluby parlamentarne, zainteresowały się tym problemem, co zaowocowało między innymi wieloma interpelacjami i zapytaniami poselskimi, petycjami i listami otwartymi. Pojawił się również projekt nowelizacji Karty Nauczyciela wniesiony do Sejmu przez posłów Solidarnej Polski.
Jesteśmy jedyną grupą zawodową związaną bezpośrednio z pracą z dziećmi i młodzieżą, która nie posiada sprecyzowanych warunków zatrudnienia.
Przy jasno określonej tygodniowej liczbie godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych nauczycieli - dydaktyków (18 godzin), wychowawców świetlic (26 godzin), bibliotekarzy (30 godzin) czy nauczycieli poradni psychologiczno - pedagogicznych (20 godzin), nasze pensum ustalane jest w zależności od uchwał władz samorządowych na 20, 22, 25, 26, 30, 36 i więcej godzin.
Zwracaliśmy uwagę, że w postępowaniu władz samorządowych, które stale borykają się z problemami finansowymi, normą staje się nadużywanie ich kompetencji (na podstawie art. 42 ust. 7 pkt 3 ustawy - Karta Nauczyciela ) w ustalaniu obowiązującego nas pensum.
Jego wymiar określany jest czasami nawet na poziomie 40 godzin. Często czynione są również ˝oszczędności˝ polegające na zwiększaniu pensum z jednoczesnym redukowaniem wymiaru zatrudnienia.
Tę zbyt swobodną regulację wielokrotnie krytykowała chociażby Rzecznik Praw Obywatelskich prof. Irena Lipowicz. Pomimo jej licznych wystąpień resort nie podjął żadnych działań legislacyjnych, które rozwiązałyby problem.
Należy podkreślić, że w sytuacji kiedy w uchwałach organów prowadzących jeden z elementów czasu pracy tj. tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć określony jest na wysokim poziomie zdarza się, że po uwzględnieniu pozostałych elementów składowych 40 godzinnego tygodnia pracy - innych zajęć i czynności statutowych jak również zajęć i czynności związanych z przygotowaniem się do zajęć, a także samokształceniem i doskonaleniem zawodowym - czas pracy pedagogów (innych specjalistów również) przekracza dopuszczalną ustawową 40 godzinną tygodniową normę pracy.
Ustosunkowując się negatywnie do omawianego problemu MEN posługiwało się następującą argumentacją:
"ustawodawca wyposażył organ prowadzący w kompetencję do określania pensum m.in. nauczycieli pedagogów, logopedów, psychologów i doradców zawodowych, gdyż organ, kierując się potrzebami środowiska lokalnego, może kształtować tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli realizujących zajęcia w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej, zgodnie z rzeczywistymi potrzebami dzieci i młodzieży uczących się na terenie jednostki samorządu terytorialnego".
Pomijając absurdalność tego typu argumentacji (czy w gminach, w których wyniki uczniów na sprawdzianach np. z matematyki są słabe podwyższane będzie pensum matematyków?) należałoby zapytać: w jaki sposób organy prowadzące określają "rzeczywiste potrzeby dzieci i młodzieży uczących się na terenie jednostki samorządu terytorialnego", jakie są prowadzone w tym kierunku badania, jakie są kryteria wiążące "rzeczywiste potrzeby" z wysokością pensum (np. przestępczość wśród młodzieży w rejonie "taka i taka" - pensum pedagogów 20 godzin, przestępczość " taka i taka" - pensum 22 godziny, albo - dzieci ze zdiagnozowanymi dysfunkcjami w rejonie "tyle i tyle", pensum "takie i takie" ). Gdzie są obiektywne i skategoryzowane kryteria pozafinansowe na podstawie których samorządy mogłyby miarodajnie i zgodnie z potrzebami dzieci określać wysokość pensum pedagogów szkolnych i innych specjalistów?
Kolejny argument MEN:
" w doktrynie prawa pracy uznaje się, że zasada równości praw pracowników w stosunku pracy wchodzi w rachubę wtedy, gdy pracownicy jednakowo pełnią takie same obowiązki. A więc nie jest dyskryminacją różnicowanie praw pracowników, którzy albo pełnią inne obowiązki, albo pełniąc takie same obowiązki, wypełniają je niejednakowo".
Czy to oznacza, że każdy pedagog szkolny wypełnia inne obowiązki? Przecież mamy je - jednakowe dla wszystkich - zapisane w rozporządzeniu!
Czy wypełniamy je niejednakowo? Oczywiście. O tyle, o ile każdy matematyk, fizyk, chemik, polonista wychowawca w świetlicy szkolnej uczy i wychowuje inaczej.
Szanowna Pani Minister.
W jednym z wywiadów, mówiąc o konieczności likwidacji tzw. "godzin karcianych", stwierdziła Pani, że to niemoralne, aby zmuszać nauczycieli do pracy za darmo. I dalej, że należy uczciwie powiedzieć o braku pieniędzy w systemie, a nie dodawać nauczycielom dodatkowych godzin.
Słowa te można również odnieść do zróżnicowania pensum specjalistów szkolnych w obrębie tego samego systemu oświaty.
Jest to nie tylko niemoralne, ale też niesprawiedliwe, powoduje poczucie nierówności, rodzi frustrację i niepotrzebne antagonizmy w środowisku.
Zwracamy się do Pani Minister z prośbą o życzliwe pochylenie się nad tą tak istotną dla nas sprawą.


Jedna z naszych koleżanek (Miriams) otrzymała odpowiedź:

Warszawa, 21 grudnia 2015 r.
DWST-WPZN.6021.456.2015.MJ
Sz. P. ................................
Szanowna Pani,
dziękuję za pismo przesłane drogą elektroniczną. Poruszyła w nim Pani kwestię czasu pracy nauczycieli pedagogów szkolnych. Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć nauczycieli pedagogów, psychologów, logopedów i doradców zawodowych prowadzących zajęcia związane z wyborem kierunku kształcenia i zawodu, zatrudnionych w jednostkach organizacyjnych wymienionych w art. 42 ust. 3 lp. 3 ustawy - Karta Nauczyciela1 określa na podstawie art. 42 ust. 7 pkt 3 Karty Nauczyciela organ prowadzący szkołę lub placówkę, co potwierdził Sąd Najwyższy w składzie 7 sędziów2.
Organ prowadzący, realizując swoje kompetencje i tworząc prawo, nie może przekraczać norm prawnych zawartych w akcie nadrzędnym jakim jest ustawa. Ustalenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru godzin zajęć nauczycieli pedagogów, psychologów lub logopedów w danym wymiarze musi umożliwić nauczycielom realizację obowiązków, o których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 - 3 ustawy - Karta Nauczyciela.
Jednocześnie bardzo dziękuję za Pani uwagi. Jest to ważny głos w dyskusji na temat ewentualnych zmian w pragmatyce zawodowej nauczycieli.
Z wyrazami szacunku
Anna Chrościcka Dyrektor Departament Współpracy z Samorządem Terytorialnym / podpisany cyfrowo/
1 Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. - Karta Nauczyciela (Dz. U. z 2014 r. poz. 191 z późn. zm.) 2 Uchwała z dnia 21 marca 2012 r. syg. akt III PZP 2/12

Nauczyciel wspomagający

Od 1 stycznia 2016 roku wejdą w życie zmiany wynikające z Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lipca 2015 r. w sprawie warunków organizowania kształcenia, wychowania i opieki dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych, niedostosowanych społecznie i zagrożonych niedostosowaniem społecznym. Zgodnie z nimi w przedszkolach i szkołach, w których uczą się dzieci z autyzmem, zespołem Aspergera i niepełnosprawnością sprzężoną (dotyczy uczniów, którzy mają orzeczenie), obowiązkowe będzie zatrudnienie nauczyciela wspomagającego.
Do tej pory nauczyciela wspomagającego można było zatrudnić tylko wtedy, gdy zgodził się organ prowadzący.
Nauczyciel wspomagający będzie musiał mieć ukończoną pedagogikę specjalną.

§ 7
1. W przedszkolach ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi, przedszkolach integracyjnych, szkołach
ogólnodostępnych z oddziałami integracyjnymi i szkołach integracyjnych zatrudnia się dodatkowo nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia integracyjnego, z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.
2. W przedszkolach ogólnodostępnych, innych formach wychowania przedszkolnego i szkołach ogólnodostępnych,
w których kształceniem specjalnym są objęte dzieci i uczniowie posiadający orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego wydane ze względu na autyzm, w tym zespół Aspergera, lub niepełnosprawności sprzężone, zatrudnia się dodatkowo:
1) nauczycieli posiadających kwalifikacje w zakresie pedagogiki specjalnej w celu współorganizowania kształcenia uczniów niepełnosprawnych lub specjalistów, lub
2) w przypadku klas I-III szkoły podstawowej - asystenta, o którym mowa w art. 7 ust. 1e ustawy, lub
3) pomoc nauczyciela - z uwzględnieniem realizacji zaleceń zawartych w orzeczeniu o potrzebie kształcenia specjalnego.

Art.7 ust. 1e ustawy

W szkole podstawowej, w tym specjalnej i integracyjnej, może być zatrudniony asystent nauczyciela lub osoby, o której mowa w ust. 1a, prowadzących zajęcia w klasach I-III, lub asystent wychowawcy świetlicy. Do zadań asystenta należy wspieranie nauczyciela lub osoby, o której mowa w ust. 1a, prowadzących zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, lub wspieranie wychowawcy świetlicy. Asystent wykonuje zadania wyłącznie pod kierunkiem nauczyciela, osoby, o której mowa w ust. 1a, lub wychowawcy świetlicy.

Art.7 ust. 1a ustawy

W uzasadnionych przypadkach w szkole publicznej może być, za zgodą kuratora oświaty, a w przypadku szkoły artystycznej - ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zatrudniona osoba niebędąca nauczycielem, posiadająca przygotowanie uznane przez dyrektora szkoły za odpowiednie do prowadzenia danych zajęć.

Pensum szkolnego pedagoga (pełny etat) - ankiety z 2013 i 2015 roku

W ankiecie w roku 2013 wzięło udział 600 pedagogów, w roku 2015 - 360

Ankieta w sprawie pensum

Zwracam się do Was z uprzejmą prośbą o oddanie głosu w naszej ankiecie (po lewej stronie).

Sprawdzian szóstoklasistów

Uczniowie obecnych klas piątych na koniec szkoły nie będą mieli państwowego egzaminu. Minister edukacji w rozmowie z DGP zapowiada likwidację sprawdzianu. Ten, który dwunastolatki napiszą w kwietniu 2016 r., będzie ostatni.
Zdaniem minister Anny Zalewskiej sprawdzian niepotrzebnie obciąża i uczniów, i szkoły. Zwłaszcza że nie jest potrzebny do rekrutacji – rejonowe gimnazjum musi przyjąć każde dziecko mieszkające w jego obrębie, niezależnie od wyniku. Punkty z testu szkoły wykorzystują jako kryterium, na podstawie którego przyjmują na wolne miejsca dzieci spoza rejonu. Minister uważa jednak, że szkoły powinny sobie poradzić, np. wprowadzając testy predyspozycji.
Anna Zalewska proponuje, by uczniowie kończący podstawówkę pisali test sprawdzający poziom ich wiedzy na początku pierwszej klasy gimnazjum. Dzięki temu unikną stresujących egzaminów – a zarazem nie pozbędą się narzędzia oceny pracy szkół.

Źródło: Gazeta Prawna